1000 en 1 manieren om ontkend te worden
Er zijn duizend-en-één manieren om ontkend te worden.
Sommige zijn klein, bijna onzichtbaar.
Anderen zijn hard, openlijk, zogenaamd eerlijk.
Zoals dat moment aan een overlegtafel.
Iedereen wordt voorgesteld. Jij niet.
Een fractie van een seconde – en het systeem laat zien wie er wel en niet telt.
Het is geen vergissing.
Het is een reflex.
Een eeuwenoude reflex van macht, van normaliteit, van wie het verhaal mag vertellen.
Ervaringsdeskundigheid is nog steeds iets waar men over praat,
niet iets waar men naar luistert.
Men vindt het ‘moedig’,
‘interessant’,
‘inspirerend’,
zolang het maar niet stoort.
Zolang het maar niet schuurt.
Zolang het maar niet vraagt om iets werkelijk te veranderen.
Maar laat me dit zeggen:
ontkenning is geen neutrale handeling.
Het is geen gebrek aan kennis, het is een gebrek aan besef.
Het is een vorm van geweld met een glimlach.
Een beleefde manier om iemand uit te wissen.
Ontkenning heeft vele gezichten:
• het protocol dat zegt dat je nog niet bevoegd bent,
• de professional die zegt ‘daar zijn wij nog niet klaar voor’,
• de organisatie die zegt ‘het past niet in onze structuur’,
• het gesprek waarin je alleen mag knikken terwijl over jouw onderwerp wordt beslist.
En elke keer lijkt het klein,
maar samen vormt het een muur.
Een muur van beleefdheid, waarachter de echte ontmoeting nooit plaatsvindt.
Daarom is dit geen klaagzang.
Het is een manifest.
Voor iedereen die ooit is overgeslagen,
niet uit zwakte,
maar uit ongemak bij de ander.
Voor iedereen die weigerde te verdwijnen.
Voor iedereen die terugkwam, nóg eens, en nóg eens.
Wij zijn niet hier om erkend te worden.
Wij zijn hier om erkenning mogelijk te maken.
Om de taal terug te brengen naar de mensen om wie het gaat.
Om kennis weer te gronden in ervaring, niet in macht.
Om het menselijke midden terug te claimen tussen beleid en praktijk.
Ervaringsdeskundigheid is geen toevoeging.
Het is een herinnering.
Aan wat er verloren ging toen we gingen praten over in plaats van met.
Dus als je de volgende keer aan tafel zit,
en iemand wordt niet voorgesteld,
weet dan dat daar iets begint.
Een stilte die je kunt vullen met erkenning,
of met ontkenning.
En precies dáár — in die seconde —
bepaalt zich wat we samenleving noemen.
